UNESCO’nun 1972 yılında Paris’te toplanan 17. Genel Konferansı kapsamında, “Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına Dair Sözleşme” kabul edildi.

Bu sözleşmenin amacı: bütün insanlığın ortak mirası olarak kabul edilen evrensel değerlere sahip kültürel ve doğal varlıkları dünyaya tanıtmak, toplumda söz konusu evrensel mirasa sahip çıkacak bilinci oluşturmak ve çeşitli sebeplerle bozulan, yok olan kültürel ve doğal değerlerin yaşatılması için gerekli işbirliğini sağlamaktır.

Adı geçen Sözleşme, Bakanlar Kurulu Kararıyla onaylanarak, 14.02.1983 tarih ve 17959 sayılı Resmî Gazete'de yayınlandı.
Dünya mirası seçilebilecek yapıtlar, UNESCO tarafından kurulan UNESCO Dünya Mirası Merkezi tarafından “Dünya Mirası Seçilme Kriterleri” esas alınarak belirlenir. Bu kriterler şöyledir:
* Yapıtta özgünlüğün ve yaratıcılığın çok ön planda olması.
* Yapıtın, yapıldığı tarihteki yapıldığı yerin bütün kültürel, sanatsal, ekonomik, teknolojik ve mimari yapısını yansıtması.
* Yapıtın, yapıldığı dönemde insan yerleşimine, insanların toprağı veya denizi nasıl kullandığına dair bir örnek sunması ve bu örneğin dayanıklılığını yitirmemiş olması.
* Yapıtın, istisnai olarak evrensel anlam taşıma özelliği olan olaylar, gelenekler, fikirler, inançlar, sanatsal ya da edebi eserlerle doğrudan veya dolaylı olarak ilişkisinin bulunması.
* Yapıtın, evrensel açıdan devam eden biyolojik ya da ekolojik örnek teşkil etmesi veya bunların dışında yapıtın kaynak, su, ekosistem, bitkisel ve hayvan topluluğunun örneği olması.
* Yapıtın kayıp bir uygarlığa ait olması veya kültürel geleneği yansıtması.

Belirlenen kriterler esas alınarak, 2015 yılı itibariyle Dünya genelinde UNESCO Dünya Miras Listesi’ne kayıtlı 1031 kültürel ve doğal varlık bulunmakta olup bunların 802 tanesi kültürel, 197 tanesi doğal, 32 tanesi ise karma (kültürel/doğal) varlıktır. Her yıl gerçekleşen Dünya Miras Komitesi toplantıları ile bu sayı artmaktadır.
Örneğin sadece Çin Halk Cumhuriyeti’nden Dünya Miras Listesi’ne seçilenler şunlardır:

Ming ve Qing Hanedanlarının Pekin ve Shenyang'daki Sarayları (1987)
Xi'an; İlk Çin İmparatoru'nun Mezarı ve Toprak Askerler (1987)
Mogao Mağaraları (1987)
Taishan Dağı (1987)
Zhoukoudian'daki Pekin Adamı Bölgesi (1987)
Çin Seddi (1987)
Huangshan Dağı (1990)
Huanglong Bilimsel ve Tarihi Araştırma Alanı (1992)
Jiuzhaigou Vadisi Bilimsel ve Tarihi Araştırma Alanı (1992)
Wulingyuan Bilimsel ve Tarihi Araştırma Alanı (1992)
Wudang Dağı'ndaki Tarihi Binalar (1994)
Potala Sarayı, Lhasa (1994)
Dağ Konutu ve Çevresindeki Tapınaklar, Chengde (1994)
Qufu'daki Konfüçyüs Tapınağı ve Mezarı ve Kong Aile Konutu (1994)
Lushan Milli Parkı (1996)
Emei Dağı Bilimsel Bölgesi ve Leshan Budaları (1996)
Tarihi Ping Yao Şehri (1997)
Suzhou'daki Klasik Bahçeler (1997)
Tarihi Lijiang Şehri (1997)
Yazlık Saray, Pekin (1998)
Cennet Tapınağı (1998)
Dazu Kaya Oymaları (1999)
Wuyi Dağı (1999)
Güney Anhui'deki Tarihi Köyler; Xidi ve Hongcun (2000)
Ming ve Qing Hanedanlarının Kraliyet Mezarları (2000)
Longmen Kaya Mezarları (2000)
Qingcheng Dağı ve Dujianyang Sulama Sistemi (2000)
Yungang Kaya Mezarları (2001)
Üç Paralel Nehir (2003)
Antik Koguryo Krallığı'nın Başkentleri ve Mezarları (2004)
Tarihi Macao Şehri (2005)
Sichuan Panda Barınakları; Wolong Panda Barınağı|Wolong, Siguniang Dağı Panda Barınağı|Siguniang Dağı ve Jiajin Dağları Panda Barınağı|Jiajin Dağları (2006)
Yin Xu (2006)
Kaiping Diaolou ve Köyler (2007)
Güney Çin Karstik Bölgesi (2007)
Fujian Tulou (2008)
Sanqingshan Dağı Milli Parkı (2008)
Wutai Dağı (2009)
Ülkemizin, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nün sorumluluğu altında yürüttüğü çalışmalar neticesinde bugüne kadar UNESCO Dünya Miras Listesi’ne 15 adet varlığımızın alınması sağlanmıştır. Bu varlıklardan;
KÜLTÜREL OLARAK:
İstanbul'un Tarihi Alanları
Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası (Sivas)
Hattuşa (Boğazköy) - Hitit Başkenti (Çorum)
Nemrut Dağı (Adıyaman - Kahta)
Xanthos-Letoon (Antalya - Muğla)
Safranbolu Şehri (Karabük)
Troya Antik Kenti (Çanakkale)
Edirne Selimiye Camii ve Külliyesi (Edirne)
Çatalhöyük Neolitik Kenti (Konya)
Bergama Çok Katmanlı Kültürel Peyzaj Alanı (İzmir)
Bursa ve Cumalıkızık: Osmanlı İmparatorluğunun Doğuşu (Bursa)
Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri (2015)
Efes (2015)
HEM KÜLTÜREL, HEM DE DOĞAL MİRAS OLARK:
Göreme Milli Parkı ve Kapadokya (Nevşehir)
Pamukkale-Hierapolis (Denizli) , listeye alınmıştır.

İlgili sözleşmeler kapsamında Taraf Devletler, UNESCO Dünya Miras Listesi’ne kaydedilmesi uygun olan varlıklara ilişkin envanterlerini (geçici liste) UNESCO Dünya Miras Merkezi’ne iletmekle yükümlüdürler. UNESCO Dünya Miras Merkezi’nce yayınlanan bu listede yer alan varlıklara ilişkin hazırlanan adaylık dosyaları Dünya Miras Komitesi’ne sunulmaktadır. Geçici Listeler hazırlanırken varlıkların Dünya Miras Komitesi’nce belirlenen kriterleri karşılama durumları ile mimari, tarihi, estetik ve kültürel, ekonomik, sosyal, sembolik ve felsefi özellikleri de dikkate alınmaktadır.

UNESCO Dünya Miras Merkezi’ne iletilen Geçici Listemiz 2015 yıllarında güncellenmiş olup bu listede 2 karma (kültürel/doğal), 1 doğal ve 57 kültürel olmak üzere toplam 60 adet varlık bulunmaktadır. Bunlar:

Karain Mağarası (Antalya)
Ahlat Eski Yerleşimi ve Mezar Taşları (Bitlis)
Alahan Manastırı (Mersin)
Alanya (Antalya)
Harran ve Şanlıurfa Yerleşimleri (Şanlıurfa)
İshakpaşa Sarayı (Ağrı)
Konya Selçuklu Başkenti (Konya)
Mardin Kültürel Peyzaj Alanı (Mardin)
Selçuklu Kervansarayları Denizli-Doğubayazıt Güzergâhı
St. Nicholas Kilisesi (Antalya)
St. Paul Kilisesi, St. Paul Kuyusu ve Çevresi (Mersin)
Sümela Manastırı (Trabzon)
Afrodisias Antik Kenti (Aydın)
Likya Uygarlığı Antik Kentleri (Antalya ve Muğla)
Perge Antik Kenti (Antalya)
Sagalassos Antik Kenti (Burdur)
Göbeklitepe Arkeolojik Alanı (Şanlıurfa)
Beyşehir, Eşrefoğlu Camii (Konya)
St. Pierre Kilisesi (Hatay)
Ani Tarihi Kenti (Kars)
Aizanoi Antik Kenti (Kütahya)
Beçin Ortaçağ Kenti (Muğla)
Birgi Tarihi Kenti (İzmir)
Gordion (Ankara)
Hacı Bektaş Veli Külliyesi (Nevşehir)
Hekatomnos Anıt Mezarı ve Kutsal Alanı (Muğla)
Niğde’nin Tarihi Anıtları (Niğde)
Mamure Kalesi (Mersin)
Odunpazarı Tarihi Kent Merkezi (Eskişehir)
Yesemek Taş Ocağı ve Heykel Atölyesi (Gaziantep)
Zeugma Arkeolojik Siti (Gaziantep)
Laodikeia Antik Kenti (Denizli)
Sardes Antik Kenti ve Bintepeler Lidya Tümülüsleri (Manisa)
Ceneviz Ticaret Yolu’nda Akdeniz’den Karadeniz’e Kadar Kale ve Surlu Yerleşimleri
Anavarza Antik Kenti (Adana)
Kaunos Antik Kenti (Muğla)
Korykos Antik Kenti (Mersin)
Arslantepe Arkeolojik Alanı (Malatya)
Kültepe Arkeolojik Alanı (Kayseri)
Çanakkale ve Gelibolu 1. Dünya Savaşı Alanları (Çanakkale)
Eflatunpınar: Hitit Su Anıtı (Konya)
İznik (Bursa)
Mahmutbey Camii (Kastamonu)
Ahi Evran Türbesi (Kırşehir)
Vespasianus-TitusTüneli (Hatay)
Zeynel Abidin Camii ve Mor Yakup Kilisesi (Mardin)
Anadolu Selçuklu Medreseleri (Erzurum, Sivas, Kayseri, Konya ve Kırşehir)
Akdamar Anıt Müzesi (Kilisesi) (Van)
Dağlık Frigya Vadisi (Kütahya, Afyon ve Eskişehir)
Antik Aspendos Kenti Tiyatrosu ve Su Kemerleri (Antalya)
Harşena Dağı ve Pontus Kral Kaya Mezarları (Amasya)
Yıldız Saray Kompleksi (İstanbul)
Stratonikeia Antik Kenti (Muğla)
Uzunköprü (Edirne)
Eshab-ı Kehf (Kahramanmaraş)
Mudurnu Tarihi Ahi Kenti (Bolu)
İsmail Fakirullah Türbesi (Siirt)

Güllük Dağı-Termessos Milli Parkı (Antalya)
Kekova (Antalya)

Tuz Gölü Özel Çevre Koruma Alanı , listede yer almaktadır.

Yalova’da Yürüyen Köşk’ün UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’ne kabul edilmesi için gerekli çalışmalar yapılmış ve Kültür Bakanlığı’nda ilgili makama müracaat edilmiştir.

Ne var ki, 5 Kasım 2015 günü, konuyla ilgili toplantıda, Kültür Bakanlığı’ndaki ilgili makamın, “Yürüyen Köşk’ün Dünya Kültür Mirası Seçilme Kriterleri’ne uygun olmadığı için”, müracaatı uygun olarak değerlendirmediği, açıklanmıştır.

ATATÜRK’ e “ BM Çevre Ödülü” verilmesi konusu ise çok ayrı bir konudur.