Özsümer’den, Özel’e Yanıt

YTSO Yönetim Kurulu Üyesi M. Birol Özsümer açıklamasında, “Yalova’nın entelektüel kapasitesi her ne kadar son zamanlarda düşüş gösterse de termik santralin bacasından yüksektir. Yalova, hangi yatırımın doğru hangisinin yanlış olduğunu değerlendirebilecek yöneticilere ve akil insanlara sahiptir” dedi.

YTSO Yönetim Kurulu Üyesi M. Birol Özsümer’in açıklaması şöyle; “Yalova ekonomisi hakkında geçen gün yerel bir gazetede okuduklarım beni gerçekten hayrete düşürdü. Bu demeci veren kişinin benim de yönetim kurulu üyesi olduğum meslek kuruluşunun başında olması ise şaşkınlığımın üzüntüye dönüşmesine neden oldu. Gerçi öznesiz ve muğlak cümleler kurmakta, kelimelere parende attırmakta pek de mahir olan kimseler gölge boksu yapmayı çok seviyorlar ama bu sefer işin dozu fazla kaçmış.

Gelişmiş hiçbir ülkede akıl sahibi insanlar çevreyle barışık, yeni teknoloji kullanan ve eğitimli personel istihdam etme kabiliyetine sahip endüstri tesislerinin bölgelerine yatırım yapmalarına karşı çıkmazlar. Yalova’ da da bu böyledir. Çünkü bazıları her ne kadar Yalova’yı gelişmiş bir şehir olarak gösteren istatistiki rakamlara itiraz etseler de; devletin rakamları bize Yalova’nın gelişmiş bir il olduğunu gösteriyor. Yatırımlara karşı çıkıldığını iddia edenler gölge boksu yapmadan bunu somut delilleriyle ortaya koysalar faydalı bir iş yapmış olurlar.
Gelişmiş tanımına uyan Batı ülkeleri ve üyesi olmaya çalıştığımız AB üyesi ülkelerde de durum böyledir; çevre ve doğa konuları ve bunlara gösterilen hassasiyet, yatırımların önünde bir engel değil, aksine yol gösterici ve düzenleyici, her şeyden önemlisi insana saygıyı ön planda tutan kurallar olarak gündeme gelir. Elbette Kuzey Irak’ta böyle değildir, Mısır’da da değildir.

Gelişmişlik olarak yaptığınız tanım, örnek aldığınız bölgenin ve onların yöneticilerinin mantalitesine göre değişir. Yatırımcının şevki elbette ki önemli bir unsurdur ama çok fazla heyecan her zaman iyi sonuçlar vermez. Yine de heyecan arayanlar olursa çeşitli şekillerde bu heyecanlarını giderecek aktivitelerde bulunabilirler; mesela Ağrı Dağı’na tırmanmak gibi. Ayrıca bu şehrin entelektüel kapasitesi her ne kadar son zamanlarda düşüş gösterse de termik santralin bacasından yüksektir. Yalova, hangi yatırımın doğru hangisinin yanlış olduğunu değerlendirebilecek yöneticilere ve akil insanlara sahiptir.

İstanbul, Kocaeli ve Bursa’da ufak çaptaki sanayi tesisi diye bile tanımlanamayacak olan OSB’lerde yer almanın maliyetli olacağını düşünen ve ilgili belediyeler tarafından şehir dışına çıkartılmak istenen kuruluşlar gün geçmiyor ki bu bölgede yer talebinde bulunmasınlar. Bunlar ucuz işgücüne dayalı düşük teknolojiye sahip, katma değeri yüksek ürün yelpazesine sahip olmayan, zaten nicelik anlamında kalitesinden şikayet etiğimiz, şehri ‘amele pazarı’ haline getirmekten başka hiçbir faydası olmayacak imalat atölyeleri.

Yalova; kapladığı alan itibarı ile Türkiye’nin en küçük yüzölçümüne sahip ili. Haliyle sanayi tesisleri konusunda çok hassas ve seçici davranması gereken bir konumda. Katma değeri yüksek ürün üretebilen, emek yoğun olmayan, düşük enerji kapasiteli, akıllı teknolojiye sahip ve ortalama ücretin üstünde eğitimli işgücüne ihtiyaç duyan yeni nesil endüstri yatırımlarına ev sahipliği yapması, Yalova’nın kazancı olacaktır.

İkide bir işsizliği gündeme getirerek kamuoyunu fakirlikle korkutup, endişe duymasına neden olanlar adeta insanları ‘ölümü gösterip sıtmaya razı etmeye çalışıyorlar’. Devletin bu bölgede sanayi yatırımlarını yoğunlaştırmak gibi bir tercihi olsaydı Yalova’yı herhalde 2. bölgede değerlendirmezdi. Artık mevcut anlamda 1. nesil diyebileceğimiz sanayi kuruluşları teşvik politikaları aracılığı ile batıdan doğuya doğru kaymaktadır. Batı bölgelerinde yer alacak olan endüstriler Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nca açıklanan ve ‘stratejik öncelikli’ olarak adlandırılan ürünlerin yapımına yönelik tesis yatırımları olacaktır.

Sanayi Yalova için öncelikli bir sektör değildir. Bu ülkenin toprakları 789.000 km karedir. Yatırımcının heyecanını tatmin edecek kadar toprağımız Allah’ a şükür mevcut. Devlet de bu konuda neredeyse sıfır bedelle arazi tahsisi, vergi teşviği, istihdam ve mali konularda destek sağlıyor. Peki bölge şartlarını ve ülke önceliklerini dikkate almadan, bilenin-bilmeyenin diline pelesenk olmuş ‘sanayi olmadan zenginlik olmaz’ lafını dillerden düşürmeyen; kendileri sanayi sektöründen çıkmaya çalışarak inşaat, gayrimenkul, enerji, işletmecilik gibi alanlarda faaliyetlerini yoğunlaştırmaya çalışanlar bu söylemlerinde ne kadar samimiler?

Yalova, Türkiye’nin ulaşım açısından çok önemli bir yerinde olup bu avantajını pekala kullanabilir. Havalimanına sahip, denizyolu ulaşımı var, körfez geçişi zaten başlı başına bir kazanım. Bunlara bağlı olarak lojistik bir merkez, eğitim yatırımlarının, turizm yatırımlarının yoğunlaştığı, hizmet sektöründe uzmanlaşmış, gayrimenkul gelişimi düzenli ve planlı, sanayi yatırımlarında ise ileri teknolojiyi tercih eden İstanbul gibi büyük bir metropole eklemlenmiş bir yerleşim olabiliriz. Buna ek olarak yörede faaliyet gösteren sanayi kuruluşlarının genel merkezlerini de Yalova’ya taşıyacakları müjdeli bir haber şeklinde sanayi kuruluşlarının ‘profesyonel yöneticileri’ tarafından açıklanmışsa niçin ‘ıslaha muhtaç’ sanayiye ihtiyacımız olsun ki!

Termik santral yapımını içine sindirebilen Yalova’nın, Vopak yatırımındaki ret gerekçesini de söz konusu yatırıma karşı çıkılmasını da anlamak güç. Vopak’taki aslanlar termik santralde kedi oluyorlar. Oysa Vopak’ın internet sitesini inceleyenler Avrupa’nın hangi şehirlerinde Vopak terminallerinin olduğunu rahatlıkla görebilirler. Dünyanın en büyük turizm destinasyonlarından biri olan Barcelona şehrinde Vopak terminali mevcut, ama ben Barcelona şehrinde termik santral istasyonu göremedim.

Beyin göçü meselesine gelince; Yalovalı olup da üniversite formasyonu alan gençler asgari ücret karşılığında iş aramıyorlar, aksine kariyer yapabilecekleri, sosyal gereksinimlerini giderebilecekleri, başlangıçta olmasa da daha sonra tatmin olacakları bir ücret alabilecekleri, kendilerini geliştirebilecekleri bir işyeri arayışı içindeler. Buradan giden gençlerin hiçbirisi sanayi tesislerinin yoğunlukta olduğu Avcılar, Esenler, Gebze gibi yerlerde ev aramıyorlar; aksine Beşiktaş, Nişantaşı, Şişli, Sarıyer, Etiler gibi semtlerde oturmak istiyorlar.

Beyin göçünün önlenmesi bu insanların kas gücünü değil beyin gücünü, aklını, yaratıcılığını kullanabilecekleri, mutlu olabilecekleri modern yatırımları çekmekle olur.

Yalova’ya rol model şehirler Gaziantep, Kayseri, Maraş olamaz. Yalova’nın örnek alacağı şehirler; Orta ve Batı Avrupa’daki düşük nüfuslu, yüzölçümü kısıtlı, hizmet ve turizm sektörlerinin öne çıktığı, akıllı teknoloji kullanan, çevreye saygılı endüstri tesislerinin olduğu; İtalya’nın Cenova, Palermo ,İspanya’nın Bilbao, Gijon, Almanya’nın Hannover, Bochum, Fransa’nın Lille şehri gibi aynı Akdeniz iklim kuşağında yer aldığımız şehirler olmalıdır. Ticari partnerlerimizi Kuzey Irak’ta değil buralarda aramalıyız.

Dünyayla fiziki bağlantı sağlayabilecek bir ekonomik altyapıya sahip, gerçek sanayicinin saygı duyacağı üniversite ve liseleri olan; enerji, su, arıtma gibi fiziki altyapısı Avrupa’dan gelecek bir yönetici veya araştırmacı için yaşanabilir durumda, işinde uzman eğitimli işgücüne sahip, çevreye ve doğaya saygılı, arkadan dolanıp iki puan almak için uğraşmayan sanayici ve yönetici profili olan bir şehir istiyoruz. “Yalova 1. bölgede olmalı” diye çaba gösteren değil de “5., 6. bölgede olup da nasıl teşvik alırız” diyen, yeni endüstrilere ilişkin yetkisini kullanıp bölge insanını ortak ederek girişimci yaratmaktansa, bu yetkiyi mevcut tesislerini ‘ıslah’ etmek için fütursuzca kullanan, “sigara sağlığa zararlıdır, içmeyin” deyip de Yalova’nın orta yerine filtreli sigarayı konduran, çevre ve doğa konularını yatırımların önünde engel olarak gören yöneticilere sahip oldukça herhalde onların ‘emekli’ olmalarına kadar bekleyeceğiz.”