İşte Şükrü Önder’in Soruları

Kent Konseyi Başkanı Şükrü Önder, çeşitli bilim adamlarının araştırmaları ve raporlarından faydalanarak ve Aksa tarafından hazırlanan tanıtım dosyasındaki taahhütleri baz alarak sorularını hazırladığını ifade eti.

Şükrü Önder’in Aksa tarafından yanıtlanmasını istediği sorular şöyle;

1. Tanıtım dosyanızda 90 MW elektrik 236 MW ısı enerjisi olmak üzere toplam 462.09 MW’lık bir enerji santralı kuracağınız ifade edilmişse de Bursa İkinci İdare Mahkemesi Başkanlığınca bilirkişi olarak tayin edilen heyetin vermiş olduğu raporda santralin 645 MW olduğu ifade edilmiştir. Bu farklılık nereden kaynaklanmaktadır?

2. Alınacak olan kömürün ve baca gazının analizini kim yapacak? İstendiği takdirde STK’ların bu analizi yaptırmasına müsaade edilecek mi?

3. Dosyada 10 PM boyutlarına getirteceği demirleri manyetik bir metotla yani bir çeşit mıknatısla ayrılacağı ifade edilmiş. Halbuki kömürün içindeki demir elementel yapıda değildir birleşik halindedir. Ve manyetik ayırım gibi fiziksel bir metotla ayrılmaz sadece kimyasal bir metot kullanılırsa ayrışma sağlanır.

4. Azotoksitler (NOx) arıtmasına gerek kalmadan yapılacak santralde bile belirli oranda Azotoksit salınımı yapılacaktır. Bu durum çevreyi etkilemeyecek mi ?

5. Sülfiroksitler ile ilgili desülfirizasyon kurmanın maliyetinin çok yüksek olduğundan bahsedilmiş Kireçtaşı (alçı taşı) metodu kullanılacağını bu sayede desülfirizasyona gerek kalmayacağı belirtilmiştir. Fakat kireç taşı kanserojen bir madde olup saklanması için özel bir yöntem gerekmektedir. Bununla ilgili nasıl bir tedbir almayı düşünüyorsunuz?

6. Dosyada baca gazından çıkacak olan uçucu küllerin ve partiküllerin baca gazından ayrıştırılması için elektrostatik filtreler kullanılacağı belirtilmiştir. Fakat bu filtreler çok pahalıdır. Ayrıca ayrıştırdığı partiküller yüzünden sıkça arıza yaptıkları bilinmektedir. Sonuçta bu filtreler kullanılsa bile arıza durumunda baca gazından çevreye çıkacak olan zararlı partiküller nasıl önlenecektir?

7. Kurulmak istenilen santralda ithal kömürle birlikte bitimli kömür, kömür, asvalit, ağaç kabuğu üretim atıkları gibi katı atıkların da yakılabileceği ve buy durumun bir avantaj olduğu ifade edilmiştir. Bu durumda kömür ithalinde bir aksaklık olduğu takdirde bu gibi maddelerin özellikle katı atık tabir edilen kimyasalları yakmayı düşünüyor musunuz ?

8. Termik Santralın yerinin Akrilo Nitril Tanklarının yanında olacağı planlanmıştır. Akrilo Nitril gibi tehlikeli bir kimyasalın yanında 1300 – 1500 C sıcaklığa ulaşan Termik Santral kazanlarının bulunması gerek sizin gerekse çevre için ciddi bir tehlike yaratmıyor mu? Isı yalıtımı mükemmel bile olsa olası bir doğal afet anında bu yalıtım zarar görmeyecek mi? Akrilo Nitril soğuk tutulması gereken bir kimyasal olduğu bilinmektedir.

9. Hazırlanan raporda atık olarak çıkacak uçucu külün hemen çimento fabrikalarına satılacağı ve bu görüşmelerin devam ettiği ifade edilmektedir. Yapılan araştırmalarda Türkiye de yılda 16 milyon ton kül çıkmakta bunun yaklaşık 3 - 4 milyon tonu çimento fabrikalarında kullanıldığı geri kalanın arazi açık bir şekilde depolandığı veya üzerinin örtüldüğü bilinmektedir. Uçucu küller içerisinde silisyum aleminyum krom gibi kansorejen kimyasallar mevcuttur bu kimyasalların toprağı ve su kaynaklarını da kirlettiği bilinmektedir bununla ilgili ne gibi bir tedbir alınmıştır.

10. Prof. Dr. Ahmet Balcı ve Prof. Ayşen Müezzinoğlu tarafından yapılan çalışmalarda kül atıklarının çimento sanayinde kullanılması özellikle iç mekan sıvalarında ciddi problem yaratacağı belirtilmiştir. Bunun nasıl izale edileceğini planlıyorsunuz?

11. 100 megawatlık bir santralde bir yıl içinde ortalama 45.000 ton dioksit 26.000 ton azotoksit 750 ton karbonmonoksit belirsiz oranlarda ozon 32.500 ton katı partikül 250 ton hidrokarbon 5660 ton kül çıkar hazırlanan raporda bu atıklardan sadece kükürtdioksit azotoksit ve kül atıkların çevresel etkilerinden bahsedilmiştir. Halbuki karbonmonoksit ve katı partiküllerde en az diğerleri kadar çevreye zarar verirler Özellikle katı partiküller akut etkileri günlük mortalitede artışa solunum sistemi hastalıklarının alevlenmesine hastane başvurularında artışa bronkodilatatör kullanımı ve öksürük prevalansında artışa solunum fonksiyonlarında azalmaya yol açmaktadır. Çok düşük değerlerde bile kısa süreli maruz kalım sağlığı etkilemektedir. PM düşük değerlerde uzun süreli etkileri de mortalite ve solunum sistemi hastalıklarında artış ve solunum fonksiyonlarında azalma gibi kronik etkilere yol açmaktadır. Ozon ise akciğer yetmezliğine sebep olmaktadır. Böyle bir konsantrasyona yaklaşık 7 saat maruz kalan sağlıklı yetişkinlerde görülmüştür çocukların ise 2 saat maruz kalması aynı sonuca ulaşılmasında yeterlidir.

12. Tanıtım dosyasında bahsedilen çürük buhar yoğunlaştırıldıktan sonra ne yapılacaktır. Yoğunlaştırılmış çürük buharın su olarak doğaya karışması çevreye zarar vereceğinden alınacak önlem belirtilmemiştir.

13. Yine hazırlanan dosyada akışkan yatak teknolojisinde NOx lerden kurtulmak için ekstre önlemlere gerek olamadığından çünkü 500 mg/ m3 den daha düşük değerlerde NOx çıkacağı belirtilmiştir ama sonuçta NOx salınımı olmaktadır. Yaklaşık 500 mg/ M3 e 4 saat maruz kalındığında kronik obsrüktif akciğer hastalığı solunum şikayeti ortaya çıktığı gösterilmiştir. Aynı konsantrasyona 30 – 110 Dakika maruz kalan astım hastalarında ise çeşitli yakınmalar oluşmaktadır. Uzun süreli maruziyet etkileri: Akciğerlerde geri dönüşlü ve geri dönüşsüz birçok etkiye neden olduğu saptanmış akciğer dokusunda yapısal değişikliklere yol açabilmekte ve amfizem bir tabloya neden olabilmektedir düşük seviyeli konsantrasyonlara uzun süre maruz kalınması hücresel düzeyde değişikliklere yol açmaktadır. Ayrıca bakteriyel ve virel enfeksiyonlara karşı direnci düşürmektedir. Yapılan çalışmalar uzun süre azotdioksite maruz kalan çocukların solunum sistemi semptomlarında artış ve akciğer fonksiyonlarında azalış olduğunu göstermiştir.

14. Dosya içerisinde iş akış şemasında her aşama gösterilmiş fakat hem iş akış şemasında hem de raporun neredeyse tamamında atıklarla ilgili bir açıklama yapılmamıştır. Bu durumda Atık Yönetmeliği hükümlerine aykırı hareket edilmiş olmuyor mu?

15. Tanıtım dosyasında çimento fabrikalarının kesinlikle almayacağı taban külünün depolanacağı belirtilmektedir. Özellikle taban külü içerdiği ağır metaller sayesinde oldukça zararlı olacaktır.
Bu tür atıkların ne süre ile depolanacaktır? Uzun süre depolanması mümkün olmadığına göre bu kül atıkları ile ilgili ne gibi işlemler yapılacağı belirtilmemiştir.

16. Kurmayı planladığınız akışkan yataklı Kömürle çalışan termik santralin Güney Afrika’dan sökülüp getirildiği ve teknoloji olarak eski olduğu söylenmektedir. Sizin de sık sık bahsettiğiniz ve örnek gösterdiğiniz gibi neden Avrupa Ülkelerinin herhangi birinden Termik Santral getirip kurmayı düşünmediniz?

Bu soruların hazırlanmasında Prof. Dr. Orhan KURAL, Prof. Dr. Nejat VEZİROĞLU, Levent ORAL, Prof. Dr. Ahmet BALCI ve çeşitli çevre mühendisleri ile görüşülmüş Türk Tabipler Birliği Termik Santral Raporu, Ege Üniversitesi Nükleer Bilimler Enstitüsü ve Ziraat Fakültesi’nin Yatağan Termik Santrali ile ilgili raporu MİGAGSAMKO’nun Akışkan Yataklı Kazanlar Raporu, Greenpeace Akdeniz Ofisi’nin Termik Santrallar Raporu Araştırma Görevlisi Nazan ACAR ve Yrd. Doç. Dr. Rıdvan KETE’nin Termik Santral ve Kirlilik Raporlarından yararlanılmıştır.

17. Şirketinizde 2009 yılında bitirilmesi taahhüt edilen Raif DİNÇKÖK Kültür Merkezi’nin şu ana kadar tamamlanmaması halk arasında “Ne kadar Termik Santral o kadar Kültür Merkezi” söylentileri yayılmasına sebep olmaktadır. Kültür Merkezi İnşaatı ile Termik Santral İnşaatının eş zamanlı olarak mı bitirilmesi planlanmaktadır.

18. Söylemleriniz ve uygulamalarınız birbirini tutmamaktadır. Özellikle kaçak inşaat ve Kaçak Deniz Dolgusu yapmakla yasaları ihlal ederek şahsınızın veya temsil ettiğiniz şirketinizin güven duygusunu sarsacak eylem ve davranışlarda bulundunuz bu durumu nasıl telafi etmeyi düşünüyorsunuz.

19. Geçmişte 3 kez Çevre Ödülü alan bir kurum olarak çevreye karşı işlediğiniz bu suçlardan dolayı almış olduğunuz ödülleri iade etmeyi düşünüyor musunuz?