18 Mart 1915 günü, Müttefik donanması, Çanakkale Boğazı’ nı zorlayarak geçmeye teşebbüs etmiş, ancak Türk topçusunun üstün başarısı karşısında başarılı olamayarak geri çekilmek zorunda kalmıştı.

Müttefikler, deniz geçiş harekâtı başarılı olamayınca, bu sefer de, karaya çıkaracakları birliklerle Gelibolu Yarımadası’ nı ele geçirmeyi müteakip donanmanın boğazdan geçmesini plânladılar.

25 Nisan 1915 günü başlayan bu harekât da başarıya ulaşamadı. Çatışma siper muharebelerine döndü.

Nihayet,8/9 Ocak 1916 gecesi, son askerlerini de gizlice çekerek Çanakkale Boğazı’ndan uzaklaştılar.

Çanakkale Muharebeleri’ nde, Türk evlâtlarının yerine göre bir adım gerilememek, ölünceye kadar geçecek zamanı kazanmak için, her metrekaresine kan akıtmak pahasına savundukları bir avuçluk çarpışma alanlarını, Seddülbahir’i, Zığındere’ yi, Büyük ve Küçük Anafartalar’ı, Conkbayırı’ nı, Kocaçimentepe’ yi, Alçıtepe’ yi her Türk gencinin bilmesi ve orada yaşayanların neler yaşadıklarını çok iyi anlaması gerektiğini düşünüyorum.

Çanakkale ruhu anlaşılmadan, vatan sevgisinin ne olduğu anlaşılamaz!

Çanakkale Muharebeleri, Millî Mücadele’ nin de öncüsü olmuş, mücadele ruhu Çanakkale’ de kazanılmıştı.

 Şair Mehmet Akif Ersoy’ un,

“Sana dar gelmeyecek makberi kimler kazsın/ Gömelim gel seni tarihe desem sığmazsın.” dediği Türk askeri için Çanakkale Boğazı’ nın hemen girişinde Eskihisarlık tepesi üzerinde dikilen “Çanakkale Mehmetçik Anıtı”, gerçekten tarihe sığmayan bu kahramanların anısına dikilmiş mütevazı bir dikili taş gibidir.

Çanakkale muharebelerinde tarihe iz bırakan Mustafa Kemal Atatürk, o muharebelerden 20 yıl sonra, onlar için şöyle söyleyecekti:

“ Burada yatan şehitlerimiz, sizleri hürmet ve şükranla anıyoruz. Siz olmasaydınız ve siz göğüslerinizi çelik kalelere siper etmeseydiniz Boğaz açılır, İstanbul işgal edilir, vatan toprakları istilaya uğrardı.”

Çanakkale Muharebelerinde vatan için can vermekten kaçınmayan tüm şehit ve gazilerimizi başta Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere sevgi, saygı ve rahmetle anıyorum.

Bugün, Çanakkale’ de yaşanmış bir olayı naklederek o günleri hatırlayalım.

Arıburnu Cephesi Komutanı Yarbay Mustafa Kemal, muharebelerin durduğu anlarda en ileri hatlarda bulunan siperlere kadar gidip askerlere moral vermektedir.

Mustafa Kemal bir gün sipere girdiği zaman, duvarların üzerinde Kur’an-ı Kerim’den elle yazılmış ayetler ve Allah’ın büyük isimlerinin yazıldığı kâğıtlar görür. Bu güzel yazılar, askere yüksek moral ve güç vermektedir. Yarbay Mustafa Kemal, sayfaları dikkatle okurken birisinin önünde takılıp kalır.

“ Bu yazılar bir sanat eseri. Bunları yazanı hemen bulup bana getirin” der.

Biraz sonra o yazıların sahibi karşısındadır.

“Emredin komutanım, ben İstanbul’ lu Macid” der.

Mustafa Kemal ise Macid’ e hemen siperden çıkmasını emreder,

 “Çık ve İstanbul’a dön, güzel yazı yazmaya devam et. Senin yerine siperlere girecek binlerce gönüllü Mehmetçik var, ama bu kadar güzel yazı yazabilen sanatçıyı bu millet çok az bulur” der.

Çanakkale cephesinde duvarlara yazdığı yazıları gören Atatürk tarafından siperden çıkarılıp İstanbul’a gönderilen Macid Ayral, dünyanın tanıdığı ünlü bir hattat olur.

Atatürk’ün o hassasiyeti ve emri olmasa, hattat Macid Ayral da belki Çanakkale şehitleri arasında meçhul bir asker olacak, dünyadan ayrılacak ve dünya bu müthiş hat ustasını tanıyamayacaktı.

Bu da gösteriyor ki, Mustafa Kemal Paşa, Türk tarihi ve Türk dili kadar Türk sanatına da büyük bir ehemmiyet vermiştir. Hatta 16 Mart i 923'de Adana'daki bir konuşmasında,

" Sanatsız kalan bir milletin hayat damarlarından biri kopmuş demektir" diyerek bir milletin yaşaması, dünya milletleri arasında yerini alabilmesi için bir sanata sahip bulunması gerektiğini vurgulamıştır.

ATATÜRK diyor ki:

“ NE MUTLU TÜRK’ ÜM DİYENE…”